Barak Dibek Kahvesi / Blog
Dibek Ne Demek?
Dibek kelime anlamıyla aslında bir kahve değildir. “Dövme şekli, dövülmüş olan” anlamında kullanılan bir kelimedir. Ayrıca taştan veya ağaçtan yapılmış, tahıl ayıklama ve tahıl ve benzeri şeyleri ezmede kullanılan büyük havan anlamındadır.
Dibek Kahvesinin Tarihi
Bosna ve Osmanlı’da yaygın olarak kullanılan dibek kahvesi 19. Yüzyıla kadar devam etti. Bu zamanlarda dibek kuyuları adı ile kullanılan kuyular vardı ancak zaman içerisinde yok oldu. Dibek kuyularının ortadan kalkmasıyla dibeklerde yapılan kahvenin de şekli değişti. Ancak kullanılan malzemeler hala aynı.
KAHVENİN ANATOMİSİ
Coffea bitkisi, Rubiaceae ailesinin bir cinsidir. Bu ailenin çok sayıda alt cinsleri ve türleri olmasına rağmen bunlardan sadece ikisi ticari anlamda kahve üretiminde kullanılmaktadır: Coffea Arabica ve Coffea Canephora (Robusta).
Kahve ağacı; bol yağış alan, ortalama sıcaklığın 18–24°C arasında bulunduğu ve don olayının görülmediği, ekvatorun 25 Kuzey’i – 30 Güney’i arasındaki kuşakta yetişir. Soğukta ağaç ölür, ayrıca ani ısı değişiklikleri de ağaca zarar verir. Nemli ortamı sevdiğinden, kahve ağacının düzenli yağışın olduğu tropik bölgelerde yetiştirilmesi gerekir.
Kamelya çalısı görünümündeki ağaç; koyu, parlak ve sivri uçlu yapraklara sahiptir. Olgunlaşmaya bırakıldığında 7 metre uzunluğa kadar büyüyebilir. Ancak kahve plantasyonlarında hasatın toplanmasını kolaylaştırmak için 2–3 metre olacak şekilde budanır.
Yasemine benzeyen son derece narin ve keskin kokulu beyaz çiçeği yeşil meyve verir. Fidanın meyve üretmeye başlaması için 3–5 yıl gerekir. Meyvesi yılda birkaç kez olgunlaşır.
KAHVENİN TARİHSEL YOLCULUĞU
Yasemin gibi kokan beyaz renkli çiçeği, kiraza benzeyen kırmızı meyvesi ile kahve bitkisi 10. yüzyılda Habeşistan (Etiyopya)’da keşfedildi. O dönemde, meyveleri kaynatıldıktan sonra suyu içilmek suretiyle tıbbi amaçlı kullanılıyor ve “sihirli meyve” olarak adlandırılıyordu. Kahve bitkisinin ünü yayılınca yüzyıllar boyu sürecek yolculuğu da başladı.
Türk Kahvesi Nasıl Hazırlanır
Türk kahvesi… 40 yıllık hatırların tescilli içeceği ile ilgili söyleyeceklerimiz bitmez. Ama biz bugün en kolay haliyle Türk kahvesi yapımından bahsedeceğiz.
TÜRK KAHVESİ VE TÜRKLER
Türkler için kahve içmek bambaşka bir keyiftir.
Beraberinde getirdiği dostluk, sevgi ve paylaşım için bir fincan kahveye büyük anlamlar yüklenir. “Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır” sözü bunu en iyi şekilde vurgular. Kahve içmek Türk halkı için o kadar büyük önem taşır ki, dilimizdeki “kahvaltı” kelimesi kahve-altı sözcüklerinin bir araya gelmesiyle ortaya çıkmıştır.
Kahve ikramı da dostlukların pekişmesinde önemli bir yer tutar. Ev sahibi misafirine verdiği değeri, hazırladığı ve özenle sunduğu kahvesi ile gösterir. Evlilik öncesi kız istenirken, gelin adayının damadın ailesine kahve yaparak ikram etmesi de âdettendir. Kahvenin kabulü ise ikramda bulunanı onurlandırır. Dilimize yerleşen “kahvesi içilir olmak” ve “bir kahveni içerim” deyişleri bunu ifade eder.
Bol köpüklü kahveler içildikten sonra sohbet daha da uzar ve sıra kahve falına gelir.